دانشگاه ملایر دومین دانشگاه بزرگ دولتی استان همدان و نگین علمی شهرستان ملایر
دانشگاه ملایر، فعالیت خود را در سال 1370 با عنوان دانشکده تربیت دبیر آغاز کرد، در سال 1379 به مجتمع آموزش عالی ملایر و در سال 1384 رسماً به عنوان دانشگاه ملایر فعالیت خود را شروع نمود.
مجوز هیات امنا؛ اولین رکن دانشگاه و هیات ممیزه رکن علمی دانشگاه، در راستای توسعه همه جانبه و تکمیل فرایند جامع و مستقل شدن دانشگاه ملایر؛ در مرداد 1401 توسط پروفسور زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری صادر گردید و با این مجوز؛ دانشگاه ملایر به استقلال کامل دست یافت.
دانشگاه ملایر با داشتن 180 عضو هیأت علمی جوان و با انگیزه و 162 یاوران علمی توانمند، پتانسیل مناسبی برای تحصیل و آموزش دانشجویان در اختیار دارد.
دانشگاه ملایر؛ 89 رشته تحصیلی شامل 12 رشته در مقطع دکتری، 45 رشته در مقطع کارشناسی ارشد و 32 رشته در مقطع کارشناسی دارد. بیش از ۶۰۰۰ دانشجو در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری و پسا دکتری در قالب هفت دانشکده عمران و معماری، فنی و مهندسی، منابع طبیعی و محیط زیست، علوم پایه، علوم ریاضی و آمار، ادبیات و علوم انسانی، کشاورزی و پژوهشکده انگور و کشمش مشغول به تحصیل هستند. همچنین دانشگاه ملایر میزبان دانشجویان  بین المللی از کشورهای مختلف از جمله تاجیکستان، عراق، سوریه و کشورهای آفریقایی در مقاطع کارشناسی ارشد و کارشناسی است.
دانشگاه ملایر در راستای نیل به اهداف آموزشی و پژوهشی خود و انجام رسالت خطیر بعنوان نهاد دانش محور، اقدام به توسعه و تجهیز امکانات آموزشی، آزمایشگاهها و کارگاه های خود نموده است.  در حال حاضر دانشگاه ملایر از امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی مناسبی نسبت به دانشگاه های همتراز خود برخوردار است، به طوری که این دانشگاه دارای یک آزمایشگاه مرکزی مدرن و مجهز و 58 آزمایشگاه، کارگاه و سایت های کامپیوتری عمومی و تخصصی است که به منظور استفاده تحقیقاتی در دسترس اعضای هیات علمی، دانشجویان دکتری، کارشناسی ارشد و کارشناسی قرار دارد و قابلیت سرویس دهی به محققان و دانشجویان سایر مراکز را نیز داراست. دانشگاه ملایر با داشتن خوابگاه های ملکی با امکانات مناسب که بنا بر اظهارات مسئولین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جزء خوابگاه های برتر کشور هستند و نیز استفاده از خوابگاه های خودگردان تحت نظارت خود از ظرفیت مناسبی جهت اسکان دانشجویان برخوردار است. همچنین دارای دو مجموعه غذاخوری با تجهیزات و فضای مناسب است که صبحانه، ناهار و شام را به صورت دو منویی با نرخ مصوب صندوق رفاه دانشجویان ارائه می نماید. این دانشگاه با داشتن سرانه فضای ورزشی بیش از یک مترمربع برای هر دانشجو دارای سالن های چندمنظوره فوتسال، والیبال، بسکتبال و سالن-های بدنسازی، کشتی، رزمی، تنیس روی میز و خانه شطرنج  و دو زمین چمن مصنوعی فوتسال و زمین های ورزشی روباز است. معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه نیز با 26 انجمن علمی دانشجویی، 11 کانون فرهنگی، اجتماعی و مذهبی، بسیج دانشجویی، هیات منتظران ظهور و تشکل های اسلامی شامل جامعه اسلامی، قرآن و عترت و جمع کثیری از فعالان دانشجویی و اساتید برجسته فرهنگی،  علاوه بر ارائه برنامه های امید بخش کارآفرین و آینده نگر در مسیر چشم‌اندازها و افق‌های انقلاب اسلامی،  در بستر هدایت گر و صمیمی دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه و شورای فرهنگی عناوین و موفقیت های فراوانی را در جشنواره های فرهنگ قرآنی، حرکت، رویش و چرتکه کشوری کسب نموده است.
روسای دانشگاه از بدو تاسیس تا کنون:

1- دکتر حسن زمانیان ( 1384 تا 1389)

2- دکتر بهمن امانی (1389 تا 1393)

3- دکتر بهمن حیاتی (1393تا 1395)

4- دکتر منوچهر بابایی پور (از 1395 تا 1397)

5- دکتر محمد ملکی ( 1397)

5- دکتر خسرو سایوند( از 1397 تا 1400)

6- دکتر ابراهیم محمدی منش( از 1400 تا کنون)